२ भदौँ, काठमाडौँ । हाम्रो रगतको रङ रातो हुँदा पनि हाम्रो शरीरको नसाको रङ निलो वा हरियो देखिन्छ । हाम्रो शरीरको नसाको रङ् किन निलो वा हरियो देखिन्छ भनेर सबलाई जिज्ञासा लाग्न सक्छ । रातो रक्त कोसिकामा भएको प्रोटिनमा अक्सिजन हुन्छ । त्यसलाई हेमोग्लोबिन भनिन्छ । यसको प्रत्येक अणुमा आइरनका चार परमाणु हुन्छन् जसले रातो प्रकाशलाई दर्साउँछ । रगतमा अक्सिजनको स्तरको आधारमा रातो रङको सेड फेरिने गर्छ । हाम्रो रगत पनि भिन्न–भिन्न रातो रङको हुनसक्छ । जब हिमोग्लोबिनले फोक्सोबाट अक्सिजन लिन्छ, तब रगतको रङ चम्किलो चेरी रेड हुन्छ । त्यसपछि यो रगत धमनीबाट शरीरको तन्तुसम्म जाने गर्छ । वासिङ्टन युनिभर्सिटीका हिमेटोलोजीका प्राध्यापक डा। क्लेबर फेरट्रिनका अनुसार शरीरका सबै तन्तुसम्म अक्सिजन पुर्याएपछि यो रगत फोक्सोमा फिर्ता आउँदा नसामा बग्ने अक्सिजन बिनाको रगत गहिरो रातो रङको हुन्छ । निलो र हरियो नसा देखिनु एक भ्रम हो । नसा छालाको पातलो पत्रभित्र हुन्छ । हामीले देख्ने रङहरु हाम्रो रेटिनाले बुझेको वेभलेन्थमा आधारित हुन्छन् । छालाका विभिन्न तहहरुले वेभलेन्थलाई विभिन्न तरिकाले छर्ने काम गर्छ । छालाले नीलो प्रकाशलाई अवशोषित गर्छ । अर्थात सबकुटेनियस फ्याटले नीलो प्रकाशलाई छालासम्म नसाहरूमा छिर्न अनुमति दिन्छ । अधिकांश नसहरूले डिअक्सिजनयुक्त रगत बोक्छ, जुन अक्सिजनयुक्त रगतभन्दा गाढा रंग हो। त्यसैले गहिरो रङको छाला मुनी, नसा धेरैजसो हरियो देखिन्छन् । जबकी हल्का रङको छाला मुनी नसा निलो वा पर्पल रङको देखिन्छन् । किनभने प्रकाशको हरियो र निलो वेभलेन्थ, रातो वेभलेन्थभन्दा छोटो हुन्छ । निलो प्रकाशको तुलनामा रातो प्रकाश मानव तन्तुमा प्रवेश गर्न राम्रो हुन्छन् । त्यसैले हाम्रो छालाले रातो वेभलेन्थलाई अवशोषित गर्छ र हरियो र निलो रङ परावर्तित हुने गर्छ र फिर्ता भएर हाम्रैतिर छरिने गर्छ । मानिसको रगत कहिल्यै पनि निलो हुँदैन । गँगटो, भिँगे माछा, अक्टोपस र माकुराको रगत निलो हुन्छ ।