भीम लामा (काभ्रे )
साउन २९, काठमाडौँ । प्राकृतिक तथा धार्मिक अस्तित्व बोकेको काभ्रे रोशीको ताराखसे पोखरीमा सार्वसाधारण र धार्मिक व्यक्तिहरुको आकर्षण बढ्न थालेको छ । जनैपूर्णिमा तथा गोने ङ्याको दिन झाँक्रीहरुको बाग्लो उपस्थितिका साथ पोखरी परिसरमा पूजापाठ तथा सेरग्याम गरेका छन् ।
करिव २०० बढि झाँक्रीहरु (महिला÷पुरुष) ले भूमिको रक्षा एवम् अन्नबालीहरुको संरक्षणका लागि सेरग्याम गरेका थिए । साथै बर्षभरी रोगी भईरहने, विरामी हुने, डराउनेहरुलाई सातो बोलाएर मन्छाउने काम गरेका थिए । बौद्ध, हिन्दू र बोन्बोहरुको पवित्र स्थलको रुपमा आकर्षित बन्दै गरेको ताराखसे पोखरीको विशेषता थुप्रै छन् । जंगलको बीच भाग जहाँ पहाडको थुम्को अनि जमेको पानी पोखरीले सबैलाई अचम्मित तुल्याउँछ । ताराखसे पोखरी (सार ताईबा घ्योई) प्राचीन समयमा तारा खसेर खाल्डोको रुपमा परिणत भएको र पछि नागहरु आएर बसेको भनाई बोन्बो (झाँक्री ) हरु बताउँछन् । ४ ओटा नाग आएर बसेको र तीनहरुबीच आपासी झगडा भएर भग्दा त्यहाँ पानी जम्न थालेको धामी झाँक्रीहरु बताउँछन् ।
पोखरी परिसरमा सयौँ वर्ष पुराना रुखहरु, ताराकुण्ठ महादेव, हाडाभाडा ज्योहो हत्ति आहाल, सिता पाईला, रामलक्ष्मण लगायत धार्मिक स्थलहरु रहेका छन् । त्यसमध्ये शक्तिशली हाडाभाडा ज्योहोमा बाटोमुनीको स्याउला चुडालेर चढाउने गर्ने गरेको पाईन्छ । संरक्षण र प्रचारको पखाईमा रहेको त्यस पोखरी ऐतिहासिक, प्राकृतिक एवम् धार्मिक रुपमा चर्चामा आउन थालेको छ । त्यहाँ पोखरीसंगै मनोरम दृश्यहरुले भरिपूर्ण ताराखसे लेक करिव ३४०० मिटर उचाईमा रहेको छ । सयौँ वर्ष पूरानो रुखहरुले घेरिएको पोखरीको दृश्य अवलोकन तथा त्यहाँ अवस्थित ताराकुण्डेश्वर महादेव दर्शनका लागि धेरै टाढा टाढाबाट मानिसहरु आउने गर्छन् ।
थप विशेषताः
राजधानीसंगै जोडिएको काभ्रे जिल्लाको धार्मिक तथा ऐतिहासिक दृष्टिले लोभ्याउने एक स्वच्छ हराभरा हरियालीपूर्ण मनोरम स्थल हो ताराखसे । राजधानीको अति नजिक मध्यपहाडी जिल्ला काभ्रेमा अवस्थित यस क्षेत्र समुद्री सतहदेखि लगभग ३४०० मिटर उचाईमा रहेको छ । साविकको शिखरआम्बोटे गा.वि.स हाल रोशी गाउँपालिकामा पर्ने उक्त लेक आफ्नै मौलिकता र पहिचानसहितको विशेषता रहेको छ ।
सुन्दर मनोरम वातावारण रहेको त्यस लेकमा हजारौ प्रकारका जडिबुटी पाईन्छन्, जसलाई मानव जीवनमा आएका विभिन्न रोगहरूको समेत निको पार्ने औषधीको रुपमा प्रयोग गर्दै आईरहेको छ । उच्च ठाउँमा रहेको त्यस लेकबाट तराईको समथर भूभागको दृश्य हेर्न र अवलोकन गर्न पाईन्छ । भौगोलिक अवस्थाका कारण विकासका हिसाबले पिछाडिएको यस क्षेत्र अव भने विकासको क्रम अगाडी बढ्न थालेको छ । पर्यटकीय क्षेत्रको सम्भावना रहेको उक्त क्षेत्रमा चेतनाको अभावमा ओझेल रहेको थियो । अहिले नव युवा पुस्ताको मन त्यता तानिएपछि चाँढै विकासले गति लिने अनुमान गरिएको छ । प्राचीन समयदेखि नै त्यस क्षेत्रमा तारा खसेको भन्ने भनाई रहेको छ । सो, क्षेत्रमा अझै पनि ठूलो पोखरी देख्न सकिन्छ । उक्त पोखरीमा सदाबहार पानी जमिरहेको हुन्छ र बाटोमा हिड्ने बटुवाहरुले रुखको पात टिपेर पानी पिउँने गर्दै आईरहेको छ । अग्लो जमिनको शिरमा अनौठो किसिमले पानी पोखरी बस्नु त्यहाँ केही शक्ति रहेको अनुमान लगाउन सकिने स्थानीयहरु बताउँछन् । तारा खसेर उक्त क्षेत्रमा पोखरी संरचना आफै बनेको उल्लेख गर्दै त्यहाँका बसिन्दाहरुले ताराखसे नामाकरण गरिएको बताएको छ ।
उक्त क्षेत्रमा पौराणिक कथाहरु पनि जोडिएको देखिन्छ । जहाँ त्यस पोखरीको केहीपर कलात्मक ढुंगाको मूर्तिहरु भेटिन्छन् । जसलाई भगवान रामलक्ष्माणको रुपमा चिनिन्छन् । त्यसकै वरिपरि सीताको पनि मूर्ति भेटिन्छन् त्यसले पनि एक खालको अर्थ जनाएको छ । अर्थपूर्ण त्यस स्थानको पौराणिक कथा पनि रहेको छ । भगवानहरुको युद्धको बेला तिनीहरुले प्रयोग गरेका वस्तु तथा औजारहरुको दृश्य अनुवोध गराइएको छ । सीता बिरामी हुदाँ रामले हनुमानलाई जडिबुटी खोज्न जङ्गल पठाईन्छ त्यही पहाडको नाम महाभारत भएको देखिएको जुन त्यस क्षेत्रलाई पनि महाभारतकै नामले सम्बोधन गरेको छ । हनुमानले जडिबुटी पत्ता लगाउन नसकेर पहाडको एक भाग उचालेर ल्याएको थियो र त्यस भागमा सीतालाई निको पार्ने औषधी फेला प¥यो त्यही कुरालाई दर्शएका उक्त महाभारत लेक अर्थात् ताराखसे लेकमा हजारौ प्रकारका जडिबुटी उपलब्ध हुने स्पष्ट देखिन्छ अहिले ताजै रहेको छ । पर्यटन विकासको लागि महत्वपूर्ण विशेषता भएको त्यस क्षेत्रमा विभिन्न खालको चराचुरुङ्गीहरु कालिज, दुम्सी, बन कुखुरादेखि लिएर जङ्गली जनवारहरु बाघ, भालु, चितुवा, बँदेल, मृर्गहरु पाईन्छन् । जसले शान्ता तथा सन्तुलित वातावारण बनाउने काममा सहयोग गरिरहेको छ ।
किम्वदन्तीअनुसार देवताहरु लडाई गर्दा लुक्ने ठाउँको रुपमा चिनिन्छ । काठमाडौँको कोटेश्वरबाट हानेको धनुषवाण त्यस लेकमा आएर ठोकिएको भनाइहरु पनि पाईन्छ । स्वच्छ हावापानी र विभिन्न प्रजातीका रुखहरु भएकाले मान्छेलाई लोभ्याईरहेको छ । हाईकिङको लागि एकदम उपयोगी उक्त महाभारत लेक ताराखसे, देउरालीमा प्राकृतिक हात्ति आहाल, रामलक्ष्यमाणको मूर्ति र सीताको आकृतिले सबैको मन तानेको छ । पैदलयात्रुका लागि उपयुक्त ठाउँ भएकाले मान्छेहरु पनि आवातजावात गर्ने गर्छन् ।
पहिलेदेखि नै ट्रेकिङ मार्ग रहेको त्यस क्षेत्रमा पछिल्लो समयमा रोकेको थियो र अहिले मानव चेतनासंगै अध्ययन र अनुसन्धनका कामहरु हुन थालेपछि त्यस क्षेत्रमा सबैको ध्यान केन्द्रित भएको छ । राज्यको नजर नपुगेको त्यस क्षेत्र अहिले भने वैज्ञानिक अध्ययनका लागि उपयुक्त ठानिएको छ । जसले गर्दा मनलाई शान्त पार्न र अध्ययन गर्न विभिन्न ठाउँबाट आउनेको संख्या बढ्न थालेको छ । स्थानीय र सरोकारवालले त्यस क्षेत्रको संरक्षण र प्रर्वद्धन गरेमा आर्थिक आम्दानीको पक्षमा समेत गति लिन सकिन्छ ।
उच्च ठाउँमा अवस्थित रहेकै कारण गौरीशङ्कर हिमाल, गणेश हिमाल र थुप्रै हिमालहरुको दृश्य हेर्न पाउने भएकाले विभिन्न देशबाट पर्यटकहरु त्यस क्षेत्रको खोजिनिति गर्दै आउने गरेको छ । प्राकृतिक स्रोत साधनको अध्ययन र अवलोकनका लागि उत्कृष्ठ त्यस ठाउँमा विज्ञान, पर्यटन तथा वन सम्पदा सम्बन्धी अध्ययनरत विद्यार्थी तथा अनुसन्धानकर्ताको लागि अनिवार्य र महत्वको रुपमा लिन सकिन्छ । उक्त क्षेत्र पुग्नका लागि काभ्रेको सदरमुकाम धुलिखेल, नमोवुद्ध, दाप्चा हुदैँ शिखरआम्बोटको बाटो प्रयोग गर्न सकिन्छ । साथै त्यस स्थान हुँदै डाँडापारीका गाउँपालिकाहरु महाभारत, खानीखोला गाउँपालिका र तराईका जिल्लाहरुमा जोडिनेछ ।