सिमसार क्षेत्र जोगाउन चुनौती
माघ १९, कञ्चनपुर । आज विश्व सिमसार दिवस मनाइँदै छ । मानवजगत् र कृषि तथा जैविक विविधताका लागि उर्वर क्षेत्र मानिने सिमसार क्षेत्र संरक्षण हुन सकेको छैन ।
पछिल्लो सयम सिमसार क्षेत्र संरक्षणको अभावमा मासिँदै गएका छन् । सिमसार क्षेत्र असंख्य जीवजन्तु तथा वनस्पतिका लागि महत्त्वपूर्ण वासस्थान भएकाले यसको संरक्षण गर्न आवश्यक रहेको संरक्षणकर्मी बताउँछन् । शुक्लाफाँटा राष्ट्रिय निकुञ्जका सहायक संरक्षण अधिकृत मनोज ऐरले वन्यजन्तु, चराचुरुंगी र मानिसलाई आवश्यक पर्ने पानीको उपलब्धतामा सिमसारको महत्त्वपूर्ण योगदान रहेको बताए । “तालतलैया, पोखरीको सांस्कृतिक महत्त्व पनि छ, यो मानवीय परम्परासँग जोडिएको छ,” उनले भने, “कसैले माछा मार्ने, कसैले पूजा गर्नेलगायत क्रियाकलाप भइरहेका हुन्छन् ।”
सिमसारले तल्लो तटीय भूभागमा पानीको ‘रिचार्ज’ बढाउन र हावापानीको सन्तुलन मिलाउन पनि महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेका उनी बताउँछन् । प्राणीको जीवन पानीमा आश्रित भएको र पानीबिना जीवनको अस्तित्व नरहने भएकाले यो मान्छेको फोक्सोजस्तै भएको संरक्षण अधिकृत ऐरको भनाइ छ । सिमसार क्षेत्र जोगाउन धेरै चुनौती रहेको भन्दै उनले शुक्लाफाँटा राष्ट्रिय निकुञ्जभित्र रहेका ताल पुरिन लागेको बताए । “निकुञ्जभित्र हामीले बेलाबेला सरसफाइ गर्ने गरेका छौँ, ताल पुरिने समस्या छ,” उनले भने, “निकुञ्जभित्र रहेको रानीताल सुकिसकेको छ ।”
प्रकृतिको अनुपम उपहार सिमसारले मानव समुदायलाई निःशुल्क रूपमा वातावरणीय सेवा तथा जीवनयापनका सामग्री उपलब्ध गराइरहेको विज्ञान विषयका शिक्षक चेतन बोहरा बताउँछन् । “जैविक विविधता र पारिस्थितिकीय सन्तुलन कायम गर्न पनि सिमसारको महत्त्वपूर्ण भूमिका छ, यसको संरक्षणमा जोड दिनुपर्छ,” उनले भने, “सिमसार क्षेत्र जोगाउन स्थानीय सरकारले विशेष पहल गर्नु आवश्यक छ ।” उनले कञ्चनपुरका बेतकोट ताल, झिलमिला ताललगायत सिमसार क्षेत्र पुरिन थालेको बताए । रासस