आज विश्वकर्मा पुजा मनाइँदै
असोज १, काठमाडौं । कन्या तथा आश्विन सङ्क्रान्तिका दिन आज कालीगढले विश्वकर्माको पूजाआजा गरी विश्वकर्मा दिवस मनाउँदैछन् । आजको दिन सम्पूर्ण नेपालीहरुले कुनै अप्रिय दूर्घटना नहोस भनी, शान्ति र आफ्नो रक्षा हुने विश्वासले हर्षउल्लासका साथ भगवान विश्वकर्माको पूजा गर्छन् ।
हातहतियार, औजारका आविष्कारक विश्वकर्माको जन्म दिन हुनाले यस दिन विश्वकर्मा जयन्तीको रुपमा पनि विश्वकर्मा दिवस मनाइने गरिन्छ । विश्वकर्मा सृष्टिकर्ता ब्रम्हाका सातौं पुत्र हुन् । विश्वकर्मालाई विश्वकै सबैभन्दा पहिलो इन्जिनियर र वास्तुकार पनि मानिन्छ । उनले पाताल, मध्यलोक र स्वर्गलोक गरी तीनै लोकको निर्माण गरे ।
समुद्र मन्थनबाट निस्किएको मानिएका विश्वकर्माले नै कृष्णको द्वारका, पाण्डवको मयसभा र देवताका हातहतियार बनाएको मानिन्छ । नयाँ सवारी साधन किन्नेले विभिन्न शक्तिपीठमा गई आफ्नो सवारी साधन पूजा गर्ने भएकाले आज काठमाडौंका भद्रकाली, दक्षिणकालीलगायत मन्दिरमा दर्शनार्थीको भीड लागेको छ । विवाह, यज्ञ, गृहप्रवेश आदि कार्यमा पनि विश्वकर्माको पूजा आराधना गर्ने चलन छ । विश्वकर्माको पूजा गर्नाले शान्ति र आफ्नो रक्षा हुने विश्वास छ ।
प्रत्येक वर्षको असोज १ गते विश्वकर्माको पूजाका साथ आफ्ना सवारी साधन, कल कारखानामा प्रयोग गरिने धातुजन्य उपकरण, औजार आदिको पूजा गर्ने गरिन्छ । विश्वकर्मा पूजा घरमा भन्दा अफिस, कलकारखाना निर्माण, इन्जिनियरको कामसँग सम्बन्धित ठाँउमा उत्साहका साथ यो पर्व मनाइन्छ । विश्वकर्मा पूजाका दिन सुख संमृद्धिको कामनासहित गाडी, मेशिन, औजार, हातहतियारका सफाइ गरेर फूल, अविर, केशरी, धुपबत्ती, मिठाइ चढाएर पूजा गरिन्छ । यस दिन विश्वकर्मा बाबाको सम्मान स्वरुप औजार मेशिनहरुलाई विश्राम पनि गराइन्छ । यसरी पूजा गर्नाले व्यापारमा वृद्धि साथै धनधान्य हुने मान्यता छ । यो दिन घरमा पनि गाडी, कम्प्युटर, ल्यापटप, विभिन्न घरेलु औजार, हतियारको पूजा गरिन्छ । त्यस्तै विश्वकर्मा मन्दिरमा विशेष पूजा आरती हुन्छ ।
आजको दिनलाई वास्तु शास्त्रीले वास्तु दिवसका रुपमा समेत मनाउने गर्छन् । नेपालको आफ्नो मौलिक परम्परामा चाहिं बडादशैंको नवमीको दिन हातहतियार, औजार, सवारीसाधनलगायतको पुजा गर्ने चलन छ ।