SamwadKhabar logo

               

धर्म संस्कृति

भगवान श्रीरामको ४९६ वर्षको कठोर यात्रा

प्रमिला भुजेल

प्रमिला भुजेल

भगवान श्रीरामको ४९६ वर्षको कठोर यात्रा
– सन्तोष आचार्य  राम जन्मभूमि अयोध्यामा प्राचिन समय देखि विश्वभरका सनातनी वैदिक धर्मावम्लवीहरूको आध्यात्मिक केन्द्र दिव्य र भव्य राम मन्दिर निर्माण भएको थियो । जसलाई १६ औँ शताब्दीमा मुगलहरूले कब्जा गरी बाबरी मस्जिदको रूपमा परिणत गरेका थिए । आफ्नो दिव्य भूमिलाई पाउन हिन्दुहरूले ५ सय वर्षसम्म अनवरतरूपमा संघर्ष गरे । लाखौं हिन्दुले बलिदान दिए । यसै विषयलाई लिएर हिन्दु लगायतका ओमकार परिवारका सदस्यहरूबाट धेरै संघर्ष भए । विधर्मी आततायीहरूबाट धेरै दुःख सहनु पर्यो । १५२८ मा मीर बाकीले बाबरको आदेशमा राम मन्दिर भत्काएर बाबरी मस्जिद बनाए । उक्त समयदेखि लिएर सन् २०२४ सम्म आइपुग्दा यो ४९६ वर्षको अवधीको रामको सम्पूर्ण यात्रालाई सातवटा समय सीमामा रहेर व्याख्या गर्न सकिन्छ – १. मन्दिरमा : प्राचीन समय देखि १५२८ सम्म हजारौं वर्ष पहिलेदेखि लिएर १५२८ सम्म राम आफ्नो मन्दिरमा नै थिए । त्यो समयमा अयोध्यामा रामको सुन्दर मन्दिर थियो । राम जहाँ जन्मिएका थिए त्यही ठाउँमा नै पहिले राम मन्दिर रहेको थियो । इतिहासको पाना पल्टाएर हेर्ने हो भने लगभग ७५०० वर्ष पहिले रामजन्मिएको प्रमाण पाइन्छ । उक्त समयदेखि १५२८ ईस्वीसम्म त्यहाँ एक ठूलो मन्दिर रहेको थियो । २. निर्वासनमा : १५२८ देखि १९४९ सम्म १५२८ मा मीर बाकीले बाबरको आदेशमा राम मन्दिर भत्काए र बाबरी मस्जिद बनाए । त्यही समयदेखि नै रामले आफ्नो घर छोड्नुप¥यो र त्यसपछि उनी ४२१ वर्षसम्म आफ्नो घरदेखि बाहिर नै रहे । १८५३ मा, हनुमान गढ़ी मन्दिरबाट सशस्त्र हिन्दुहरूको एक समूहले बाबरी मस्जिद कब्जा ग¥यो । फलस्वरूप त्यसपछि दुई वर्षसम्म हिन्दु र मुस्लिम बिचमा हिंसा भड्कियो । फलस्वरूप त्यस समयको प्रशासनद्वारा उक्त स्थानमा मन्दिर निर्माण गर्न वा पूजास्थलको रूपमा प्रयोग गर्न अनुमति दिन अस्वीकार भयो । त्यहाँ हिन्दु–मुस्लिम झडपपछि थप विवाद हुन नदिन सिमा पर्खाल निर्माण गरिएको थियो । यसले मस्जिद परिसरलाई दुईवटा आँगनमा विभाजन ग¥यो फलस्वरूप मुस्लिमहरूले भित्री आँगनमा नमाज पढे । जसको कारण सन् १८५७ मा हनुमान गढी मन्दिरका महन्तले मस्जिद बाहिर चबुतर बनाए र हिन्दुहरूले बाहिरी चोकमा “राम चबुतरा” भनेर चिनिने उठेको मञ्चमा पूजा गरे । ३. खुला मस्जिदमा : २३ देखि २९ डिसेम्बर १९४९ मा हिन्दुहरूको लामो संघर्षपछी राम घर फर्किए तर मस्जिदमा नै रहे । डिसेम्बर १९४९ मा अखिल भारतीय रामायण महासभाले मस्जिदको ठीक बाहिर रामचरितामानसको नौ दिनको निरन्तर पाठ आयोजना ग¥यो । कार्यक्रमको अन्त्यमा, २२(२३ डिसेम्बर १९४९ को रातमा, नेतृत्वको एक समूह अभिराम दास मस्जिदमा प्रवेश गरे र रामको मूर्ति राख्न सफल भए । त्यसपछि २३ डिसेम्बरको बिहान, कार्यक्रम आयोजकहरूले हिन्दु भक्तहरूलाई मस्जिदमा दर्शन गर्न आउन आग्रह गरे । फलस्वरूप हजारौं हिन्दुहरू त्यहाँ पुग्न थाले । नेहरूले मस्जिद बाहिर मूर्तिहरू फाल्न भने तर फैजाबादका प्रशासनिक अधिकारी के–के नायरले नेहरूको आदेशलाई अस्वीकार गरे । जसबाट आक्रोशित भएका नेहरूले मस्जिदमा ताला लगाए । यसरी श्रीराम आफ्नो घर त फर्किए तर नेहरूको कारण आफ्नो घर फर्कने बित्तिकै ३७ वर्षसम्म तालाबन्दी भएर थुनिएर रहनु प¥यो । उक्त मूर्ति त्यसरी त्यहा राख्ने योजना करपात्री महाराजले नै बनाएका थिए । ४. बन्द मस्जिदमा : १९४९ देखि १९८६ सम्म यसरी राम आफ्नो घरमा पुनः फर्किसकेपछि पनि राजनीतिक खिचातानीको कारण बन्द मस्जिदमा रहनु प¥यो । नेहरू र इन्दिरा गान्धीको कारणले गर्दा मस्जिदमा परिणत भएको आफ्नो घरमा रामले ३७ वर्षसम्म बन्धक भएर बस्नु प¥यो । उक्त समयावधीमा वर्षमा एक पटक मात्र पुजारीलाई उक्त मस्जिदभित्र छिरेर पूजा गर्न अनुमति दिइएको थियो । अन्ततः ३७ वर्षपछि १९८६ मा उक्त मस्जिदको ताला खोलियो । ५. खुला मस्जिदमा : १९८६ देखि १९९२ सम्म रामभक्तहरूको रामलाई यथास्थानमा राख्नको लागि निरन्तर संघर्ष चलिरहेको नै थियो । फलस्वरूप स्थानीय वकिल उमेशको अनुरोधमा, १९८६ मा प्रधानमन्त्री राजीव गान्धीले मस्जिदको ताला खोल्न आदेश दिए र हिन्दुहरूलाई उक्त स्थानमा रामको पूजा गर्नलाई अनुमति दिए । तर मस्जिद हटाएर मन्दिर बनाउन अनुमति दिएनन् । यसरी हिन्दुहरूले सात वर्षसम्म मस्जिदमा नै रामलाई राखेर रामको पूजा गरिरहे । ६. पालमा : १९९२ देखि २०२४ सम्म सन् १९९२ मा बाबरी मस्जिद भत्काइयो । फलस्वरूप हिन्दुहरुले आफ्नो राम भगवानलाई अस्थायी पाल बनाएर राख्न बाध्य भए । यसरी मस्जिद भित्रबाट राम पालमा आए । त्यसपछि अर्को ३० वर्षसम्म राम पालमा नै बस्न बाध्य भए । ७. मन्दिरमा : २२ जनवरी २०२४ देखि सधैंभरिलाई अहिले आएर राम पुनः आफ्नै घरमा फर्किएका छन् । अन्ततस् ४९६ वर्षको कडा संघर्ष र विवादपछि राम पुनस् आफ्नै मन्दिरमा फर्किँदैछन् । इस्लामिक राक्षस बाबरले उनलाई आफ्नो घर बाहिर निकालेका थिए तर नरेन्द्र मोदीको अथक प्रयासपछि राम पुनः आफ्नो घर फर्किन सफल भएका छन् । तर रामलाई आफ्नो घरमा पुनर्स्थापना गर्ने क्रममा हजारौं मानिसहरूले आफ्नो ज्यान गुमाएका छन् । उनीहरूको आत्माले अन्ततः न्याय पाएको छ । १५२८ मा बाबर सेनाले स्थानीय राजपूत योद्धाहरूलाई पराजित गर्दा मन्दिर भत्काएका थिए फलस्वरूप उक्त राजपूतको बंशले राम पुनः आफ्नै घरमा नफर्कीसम्म आफ्नो शिरमा पगडी र खुट्टामा जुत्ता नलगाउने कसम लिएका थिए । अन्ततः आज राम आफ्नै घरमा फर्किएका छन् । राजपूतहरूले ५०० वर्ष अघि खाएको कसमले आज मूर्त रूप लिएको छ । यो विश्व इतिहासको सबैभन्दा लामो युद्ध थियो र अन्तमा ती सबै मानिसहरूको सपना साकार भएको छ ।

ताजा

सबै

सुर्खेत–दैलेखको सिमानामा गाडी दुर्घटना हुँदा ४ को मृत्यु, २५ घाइते

२३ कार्तिक, काठमाडौंं । सुर्खेतदैलेखको सिमानामा फोर्स गाडी दुर्घटना हुँदा ४ जनाको म…

बेतका फर्निचरबाट मासिक ५० हजार कमाउँछन् राजकुमार श्रेष्ठ

२३ कार्तिक, काठमाडौं । सुनसरीको इटहरी उपमहानगरपालिका७ का ६२ वर्षीय राजकुमार श्रेष्ठ…

सर्वोच्चको न्यायाधीशमा निरौला र पाण्डेको नाम अनुमोदन

२३ कार्तिक, काठमाडौं । संसदीय सुनुवाइ समितिले सर्वोच्च अदालतको न्यायाधीशमा प्रस्तावित…

पाथीभरामा केवलकार बनाउन दिने र नदिने पक्षबीच झडप

२३ कार्तिक, काठमाडौं । कोशी प्रदेशको प्रसिद्ध तीर्थस्थल पाथिभरामा केबलकार बनाउने विषय…

लोकप्रिय

सबै

त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल दैनिक १० घण्टा बन्द हुने

२० कार्तिक, काठमाडौं । त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल कार्तिक २३ गतेदेखि दैनिक १० घ…

३८३ वर्ष पुरानो कार्तिक नाच आजदेखि सुरु

२१ कार्तिक, काठमाडौं । तीन सय त्रियासी वर्षदेखि चलेको कार्तिक नाच आजदेखि सुरु हुने …

माकलबारीमा स्कुटर दुर्घटना हुँदा एक जनाको मृत्यु

२० कार्तिक, काठमाडौं । काठमाडौंको गोकर्णेश्वर नगरपालिका८ माकलबारीमा स्कुटर दुर्घटना …

२४ वर्षपछि बागलुङको निरयघाटमा हरिबोधिनी एकादशी मेला लाग्ने

२२ कार्तिक, काठमाडौं । बागलुङको निरयघाटस्थित कालीगण्डकी किनारामा २४ वर्षसम्म रोकिएको…

यो पनि

भृकुटीमण्डपमा विराट् महायज्ञ र विज्ञान सम्मेलन

भृकुटीमण्डपमा विराट् महायज्ञ र विज्ञान सम्मेलन

२३ कार्तिक, काठमाडौं । विश्व कल्याण र शान्तिको कामना गर्दै स्थानीय भृकुटीमण्डपमा जारी …

२४ वर्षपछि बागलुङको निरयघाटमा हरिबोधिनी एकादशी मेला लाग्ने

२४ वर्षपछि बागलुङको निरयघाटमा हरिबोधिनी एकादशी मेला लाग्ने

२२ कार्तिक, काठमाडौं । बागलुङको निरयघाटस्थित कालीगण्डकी किनारामा २४ वर्षसम्म रोकिएको…

आज छठ पर्वको मुख्य दिन, साँझ अस्ताउँदो सूर्यको पूजा गरी मनाइँदै

आज छठ पर्वको मुख्य दिन, साँझ अस्ताउँदो सूर्यको पूजा गरी मनाइँदै

२२ कार्तिक, काठमाडौं । छठ पर्वको मुख्य दिन आज साँझ अस्ताउँदो सूर्यलाई पूजाआराधना गरी…

छठ पर्वको तयारी अन्तिम चरणमा, वागमति तटमा छठ घाट तयार हुँदै (तस्विरहरु)

छठ पर्वको तयारी अन्तिम चरणमा, वागमति तटमा छठ घाट तयार हुँदै (तस्विरहरु)

२१ कार्तिक, काठमाडौं । शुद्धता र आपसी सद्भावका रूपमा प्रचलित छठ पर्वको अवसरमा पशुपति…